Konsep endogenik
Proses endogenetik merujuk kepada tenaga yang wujud dan
berpunca dari lapisan mantel seperti tenaga graviti, dan tenaga haba yang
menghasilkan pelbagai fenomena di lapisan kerak bumi seperti gempa bumi,
letusan gunung berapi, lipatan, gelinciran ,gerakan tektonik dan pembentukan
batuan metamorfosis.
Kata kunci- tenaga yang wujud dan berpunca dari lapisan mantel
- seperti tenaga graviti, dan tenaga haba
- menghasilkan pelbagai fenomena di lapisan kerak bumi
- seperti gempa bumi, letusan gunung berapi, lipatan, gelinciran ,gerakan tektonik
- dan pembentukan batuan metamorfosis.
Proses endogenik
Berasal daripada tenaga dalaman bumi seperti tenaga tarikan
graviti dan tenaga radiogenetik seperti pereputan nukleus ataom uranium dan
kalium.
Proses ini terdiri daripada gerakan-gerakan bumi, kegiatan
igneus dan metamorfosis.
Proses- proses tersebut ialah :-
i. Gelinciran
( pengangkatan dan penurunan kerak bumi daratan dan dasar laut )
ii. Lipatan ( pembentukan banjaran-banjaran gunung
yang dikenali sebagai orogenesis )
iii. Gempa bumi (
melibatkan gerakan secara kuat dan tiba-tiba hasil daripada
pergerakan dan penyesuaian
lapisan-lapisan batuan pada kerak bumi )
PROSES LIPATAN
Konsep Lipatan
Lipatan merujuk kepada proses lenturan dan kedutan kerak
bumi hasilkan tindakan kuasa-kuasa dalaman bumi ( proses endogenik ) yang
menyebabkan berlakunya pertembungan plat-plat lalu menghasilkan berlakunya
lipatan pada kerak bumi.
Kata kunci
- proses lenturan dan kedutan kerak bumi
- hasilkan tindakan kuasa-kuasa dalaman bumi ( proses endogenik )
- menyebabkan berlakunya pertembungan plat-plat
- berlakunya lipatan pada kerak bumi.
 |
| gunung lipat |
Di
lapisan astenosfera yang terletak di atas mantel bumi wujud pergerakan
arus perolakan magma yang sangat panas.
- Arus perolakan ini mempunyai daya yang kuat untuk pergerakan plat-plat ( kerak bumi ) yang terapung di atas lautan magma tersebut.
- Plat-plat bergerak dalam tiga cara iaitu pertembungan, pemisahan ( pencapahan ) dan perselisihan plat.
- Pergerakan plat-plat berlaku secara perlahan dan berbeza-beza antara satu kawasan dengan kawasan yang lain.
- Lipatan kerak bumi terjadi apabila plat-plat bertembung antara satu sama lain khususnya antara plat benua dengan plat benua.
- Contoh, pertembungan plat Indo-Australia dengan plat Eurasia ( plat benua ) menghasilkan Banjaran Himalaya.
Jenis-jenis lipatan
 |
| jenis-jenis lipatan |
Lipatan Monoklin
Lipatan yang cembung di atas dan cekung di bahagian bawah.
Lipatan Simetri
Mempunyai cerun yang seimbang di kedua-dua belah.
Terjadi disebabkan tindakan daya mampatan yang sama kuat di kedua-dua
belah kerak bumi.
Lipatan Asimetri
Merujuk kepada lipatan yang mana salah satu daripada
cerunnya lebih curam berbanding dengan cerun bersebelahannya yang lebih landai.
Lipatan Lampau
 |
| Lipatan Lampau |
Lipatan Rebah
Mempunyai dua cerun yang tidak seimbang.
Terjadi akibat tindakan daya mampatan yang lebih kuat di
satu bahagian berbanding bahagian sebelahannya.
Lipatan Nappe
Lipatan bertindih antara satu lain.
Bentuk muka bumi
lipatan
Gunung lipat dan lurah
- Bahagian kerak bumi yang lemah dipaksa naik ke atas dikenali sebagai antiklin membentuk kemuncak gunung lipat.
- Bahagian batuan lemah yang dipaksa ke bawah pula dikenali sebagai sinklin membentuk lurah gunung lipat.
- Terdapat dua jenis system gunung lipat iaitu lipat muda dan lipat tua.
JENIS-JENIS SISTEM
GUNUNG LIPAT DI DUNIA.
Jenis
|
Huraian
|
Gunung lipat tua kalidonia
|
Terbentuk lebih 350juta tahun dahulu. Meliputi kawasan
di benua Eropah barat.
|
Gunung lipat tua hercynia
|
Terbentuk lebih 270 juta tahun dahulu. Meliputi kawasan
tanah tinggi Appalachian ,banjaran pemisah Australia.
|
Gunung lipat muda alps-himalaya
|
Terbentuk lebih 35juta tahun dahulu . Meliputi kawasan
sekitar mediterannean, banjaran himalaya, banjaran besar Malaysia.
|
Gunung lipat
muda lingkaran pasifik
|
Terbentuk lebih
kurang 35 juta tahun dahulu. Meliputi kawasan dari Amerika Selatan sehingga
ke Alaska sehingga ke Jepun dan Filipina
|
No comments:
Post a Comment