KONSEP GEOMORFOLOGI
Geomorfologi
merupakan satu bidang sains yang mengkaji tentang pembentukan bentuk bumi ,
proses-proses yang berkaitan dan perkembangannya.
PERKATAAN
GEOMORFOLOGI BERASAL DARI BAHASA YUNANI
• GEO (BUMI),MORPHE
(BENTUK),LOGOS (KAJIAN).
INI APABILA DISAMBUNGKAN BERMAKSUD KAJIAN BENTUK
BUMI.
IA MERUPAKAN SATU BIDANG SAINS BUMI YANG MENGKAJI INTERAKSI
ANTARA
PROSES, FAKTOR DAN BENTUK DI PERMUKAAN BUMI SECARA SAINTIFIK.
• GEOMORFOLOGI
BERKAIT RAPAT DENGAN DISIPLIN-DISIPLIN SAINS BUMI SEPERTI BIDANG FIZIK,
MATEROLOGI, KIMIA, GEOLOGI, PEDOLOGI, BIOLOGI, DAN SEBAGAINYA.
- DISIPLIN-DISIPLIN
SAINS BUMI
PROSES GEOMOFORLOGI
• IALAH
SEMUA PROSES FIZIKAL, KIMIA, DAN BIOLOGI YANG BERTANGGUNGJAWAB MEMBENTUK,
MEMPERKEMBANG, DAN MENGUBAH BENTUK MUKA BUMI ATAU PANDANG DARAT FIZIKAL SAMA
ADA SECARA MAKRO ATAU MIKRO.
PROSES
ENDOGENIK
• ADALAH
PROSES YANG BERPUNCA DARI DALAM BUMI
• MAMPU
MENGHASIL BENTUK MUKA BUMI
- PERGERAKAN TEKTONIK
- LIPATAN KERAK BUMI
- GELINCIRAN
- GEMPA BUMI
- IGNEUS
- METAMORFOSISME
PROSES
EKSOGENIK
• PROSES YANG BERLAKU DI LUAR BUMI ATAU DI PERMUKAAN BUMI
• DAPAT MENGUKIR DAN MENGUBAH BENTUK MUKA BUMI
- LULUHAWA
- HAKISAN
- PENGANGKUTAN
DAN PEMENDAPAN
- GERAKAN
JISIM
ASTENOSFERA
• LAPISAN
YANG PALING PENTING MEMPENGARUHI PERGERAKAN DALAMAN BUMI
• ADALAH LAPISAN SEPARUH CAIR YANG BERADA DI MANTEL BUMI
• TERDIRI DARIPADA CAIRAN BATUAN YANG AMAT PANAS YANG
MENYEBABKAN WUJUDNYA TENAGA HABA YANG TINGGI SERTA ARUS-ARUS PEROLAKAN YANG
BOLEH MENGGERAKKAN LAPISAN KERAK BUMI.KESANNYA WUJUD PROSES ENDOGENIK.
PROSES OROGENESIS (PERLIPATAN)
• PROSES OROGENESIS
ATAU PROSES PERLIPATAN KERAK BUMI YANG MENGHASILKAN BANJARAN GUNUNG
LIPAT.PROSES INI BERPUNCA DARIPADA DAYA TOLAKAN YANG BERLAKU PADA ARAH YANG
BERTENTANGAN YANG DI ALAMI OLEH KERAK BUMI
• AKIBAT DAYA
TOLAKAN DI KIRI DAN KANAN MAKA LAPISAN KERAK BUMI AKAN TERLIPAT MEMBENTUK
BANJARAN GUNUNG YANG DISELANGI DENGAN LURAH ATAU LEMBAH. MISALNYA SISTEM GUNUNG
LIPAT TUA DAN SISTEM GUNUNG LIPAT MUDA.
PEMBENTUKAN
GUNUNG LIPAT
1. Apabila dua plat tektonik bergerak ke arah satu dengan
yang lain dan bertembung, lapisan-lapisan batuan di kawasan pertemuan terlipat.
2. Lipatan ini membentuk gunung lipat.
3. Gunung lipat terdiri daripada gunung lipat tua dan
gunung lipat muda.
4. Antara gunung-gunung lipat tua di dunia termasuklah
Banjaran Appalachian ( Amerika Utara), Banjaran Ural ( Asia), Banjaran Penines
(Britain), Banjaran Herz, dan Perisai Kanada.
5. Antara gunung-gunung lipat muda di dunia termasuklah
Gunung Rocky, Gunung Andes, Gunung Alps( Switzerland), Gunung Himalaya dan
Gunung Atlas ( Afrika).
6. Bahagian yang naik, antiklin (lintap mungkum) membentuk
gunung manakala bahagian sinklin ( lintap lendut) membentuk lembangan.
PROSES GELINCIRAN (SESARAN)
• PROSES GELINCIRAN
ATAU SESARAN KERAK BUMI YANG MENGHASILKAN REKAHAN DI KERAK BUMI, LURAH
GELINCIRAN SERTA GUNUNG BONGKAH.PROSES INI BERPUNCA DARIPADA DAYA HIMPITAN DAN
TEGANGAN YANG DIALAMI OLEH KERAK BUMI.
• AKIBAT DAYA
HIMPITAN DAN TEGANGAN INI MAKA ADA BLOK BUMI YANG TERANGKAT MEMBENTUK GUNUNG
BONGKAH DAN ADA BLOK BUMI YANG JATUH MEMBENTUK LURAH GELINCIRAN.
• PERMUKAAN GUNUNG
BONGKAH
1. Daya mampatan dan tegangan juga boleh menghasilkan
rekahan atau gelinciran pada lapisan kerak bumi.
2. Rekahan atau sesaran yang berlaku menyebabkan
sebahagian kerak bumi terjatuh dan menghasilkan lurah gelinciran.
3. Lurah gelinciran yang terbentuk di bawah paras mata
air akan menghasilkan tasik lurah gelinciran seperti Tasek Albert, Tasik
Tanganyika, Tasik Malawi, dan Tasik Rudolf di Afrika Timur.
4. Bahagian kerak bumi yang terangkat akan menghasilkan
gunung bongkah (horst) seperti Gunung Hunsruck, Vosges dan Black Forest di
kawasan Rhine Eropah.
5. Gunung bongkah mempunyai puncak yang hampir rata dan
berceruh curam.
STRUKTUR BUMI
Terbahagi
kepada tiga zon yang utama iaitu kerak bumi, mantel dan teras bumi.
|
|
Struktur Bumi | Keratan Struktur Bumi |
Kerak bumi
- merupakan lapisan luar bumi yang sangat keras dan pejal.
- ketebalan berbeza-beza antara kawasan iaitu antara 5 km – 40 km.
- terbahagi kepada dua bahagian iaitu sial dan sima.
Mantel
Teras
Bumi
- Terbahagi
kepada dua bahagian iaitu teras luar dan teras dalam
No comments:
Post a Comment